Gözlerimiz son derece kıymetlidir. Göz dövmesi, görme yetisi olmayan ve gözleri beyaz görünen hastaların estetik görünümünü iyileştirmek amacıyla terapötik bir yöntem olarak uygulanmalıdır. Bu hastalarda göz dövmesi, göz ve limbal kök hücrelerini koruyan, protez ve ameliyata ihtiyac kalmadan estetik görünümü düzelten bir yöntemdir. Amacımız görmese bile gözümüzü korumaktır.
Son yıllarda, sağlıklı gözlerde göz rengini değiştirme amacıyla uygulanan keratopigmentasyon veya FLAAK adı verilen cerrahi girişimler giderek popülerlik kazanmaktadır. Ancak, sağlam gözlerde estetik amaçlı göz rengi değiştirme ameliyatlarının birçok ciddi riski bulunmaktadır, bunlar arasında görme kaybı ve körlük gibi komplikasyonlar yer almaktadır. Bu işlemler Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Avrupa CE sertifikasyonu ve Türk Oftalmoloji Derneği (TOD) tarafından onaylanmamıştır.
Sağlıklı Gözlerde Göz Rengi Değiştirme Ameliyatının (FLAAK) Muhtemel Riskleri
Kornea, gözün ön kısmında bulunan, ışığı geçiren ve şeffaf bir yapıya sahip olan önemli bir dokudur. Görme kalitesi açısından, kornea yüzeyinin düzgün olması ve ışığı optimal şekilde iletmesi büyük önem taşımaktadır. FLAAK prosedürü sırasında sağlıklı kornea, lazer yardımıyla iki katmana ayrılarak bir cep oluşturulmakta ve kornea katmanları arasına kalıcı pigmentler enjekte edilmektedir. Ancak, hem korneanın yapısı hem de kullanılan boyalarla ilişkili çeşitli riskler söz konusudur.
A- Göz Rengi Değiştirme İşlemi ile İlgili Muhtemel Riskler:
- Cerrahi müdahale sırasında kornea zarar görebilir, bu da bulanık görme ve kornea ödemine yol açabilir.
- Korneal doku aşırı incelirse korneal ektazi gelişebilir, bu durum ciddi görme kaybına neden olabilir.
- Işık saçılmaları, kontrast kaybı ve gece görüşünde azalma görülebilir.
- Kornea sinirleri kesildiğinde gözyaşı üretimi azalabilir, bu da uzun süreli kuru göz sendromuna yol açabilir.
- Her cerrahi girişimde olduğu gibi enfeksiyon riski bulunmaktadır. Kornea flebi altında gelişebilecek iltihaplanmalar görme kalitesini bozabilir.
- Göz içi enfeksiyonlar (örneğin endoftalmi) körlüğe kadar ilerleyebilir.
B- İşlem Sırasında Kullanılan Pigmentlerle İlgili Muhtemel Riskler:
- Göz dövmesinde organik ve inorganik olmak üzere çeşitli kalıcı boyalar kullanılmaktadır ve bu boyalara bağlı çok sayıda komplikasyon rapor edilmiştir.
- Pigmentler kalıcı olduğu için, hasta yeni göz rengini beğenmezse işlemin geri dönüşü son derece zordur ve farklı bir göz rengine değiştirme olasılığı oldukça düşüktür.
- Her boyanın içeriği farklı olduğu için alerjik reaksiyonlar, enfeksiyon ve diğer ciddi komplikasyonlar meydana gelebilir.
- Pigmentler her ne kadar kalıcı olsa da, güneş ışığı ve çevresel faktörlere maruziyet nedeniyle zamanla renk solması riski taşımaktadır.
- Bu işlemin uygulanmasından sonra pigmentlerin kaç yıl kalıcı olacağı veya ne kadar sürede solacağı bilinmemektedir.
- Boya renginin zamanla solması durumunda, hastanın beğenmediği bir göz rengi ile yaşamak zorunda kalması ciddi bir sorun olup, yanıtlanması gereken önemli bir sorudur.
C- İleri Yaşlarda Göz Muayenesi, Katarakt ve Retina Ameliyatları ile İlgili Muhtemel Riskler:
Pigment enjeksiyonu yapılan korneanın şeffaflığı azalmakta ve ışık geçirgenliği bozulmaktadır. Bu durum aşağıdaki risklere yol açabilir:
- Katarakt ve retina cerrahilerinin uygulanmasını zorlaştırabilir.
- Günümüz teknolojisine rağmen bazı göz ameliyatlarının gerçekleştirilmesi mümkün olmayabilir.
- Rutin göz muayeneleri dahi bazı hastalarda güçleşebilir.
- Görme alanında periferik daralma riski ortaya çıkabilir.
Doç. Dr. Ömer Faruk Yılmaz